Grenzen aan het systeem

Wateroverlast komt ondanks alle inspanningen steeds vaker voor. Hoe meer we ons via studies en modelberekeningen verdiepen in de mogelijkheden om het water te beheersen, hoe meer we merken dat onze invloed op overlast beperkt is. Wateroverlastrisico's ontstaan vaak door de ruimtelijke inrichting, waarbij schade kan ontstaan doordat het water vanaf bijvoorbeeld parkeerplaatsen zonder tussenkomst van het watersysteem woningen of bedrijven in kan stromen. Tegelijkertijd neemt de vraag naar water toe door ontwikkelingen als vernatting van veenweidegebieden en een toenemend watergebruik voor beregening van gewassen, groenvoorziening en industrie.

Het watersysteem is maar heel beperkt in staat om als buffer te fungeren om in perioden van overschot water vast te houden en te gebruiken in perioden van tekort. Daarbij optimaliseren we de flexibele sturing tussen polders en zelfs tussen boezemsystemen om het gehele watersysteem beter te benutten om soms lokale en tijdelijke overschotten te verdelen en niet af te hoeven voeren uit ons gebied. Desondanks zijn we voor de zoetwatervoorziening in droge tijden hoe dan ook afhankelijk van de buffer van het IJsselmeer en het Markermeer.

Om ervoor te zorgen dat de gezamenlijke onttrekking de aanvoer van het watersysteem niet overstijgt is een goede afstemming nodig met alle gebruikers en stimuleren we zuinig zoetwatergebruik en zelfredzaamheid. We onderzoeken hierbij de verdere flexibilisering van het watersysteem. Daarbij geven we aan dat er grenzen aan het watersysteem zijn. Zo wordt water mede sturend voor ruimtelijke ontwikkelingen.

Veiligstellen klassieke zoetwaterbronnen

In droge tijden kunnen we water inlaten vanuit het IJsselmeer en het Markermeer. Door de klimaatverandering en de toenemende vraag neemt op termijn het risico toe dat we minder water kunnen inlaten. In 2050 verwachten we inlaatbeperkingen vanuit het IJssel- en Markermeer omdat de buffer onvoldoende is. Die kans is nu berekend op 1 op 5. We zetten in op bovenregionale samenwerking om de waterverdeling te optimaliseren en de waterbuffers veilig te stellen.

Inzetten op nieuwe zoetwaterbronnen

Voor de lange termijn is het van belang om ook nieuwe zoetwaterbronnen te verkennen, zoals de inzet van gezuiverd afvalwater en klimaatbuffers. Hiervoor moeten we kennis ontwikkelen en aanhaken bij initiatieven vanuit de wetenschap en stakeholders.

Grondwater

Door intensief gebruik, meer verdamping door een warmer klimaat en de zeespiegelstijging neemt de verzilting van grondwater toe. Daarom brengen we de ruimtelijke variatie in zoet-zoutgrenzen in het grondwater in beeld. Deze informatie gebruiken we voor het agenderen van de verziltingsproblematiek bij gebruikers, provincie en gemeenten.

Voorspelling van gevolgen neerslag en droogte

We willen meer inzicht geven in de verwachte waterstanden en impact daarvan. De ambitie is om dit, vergelijkbaar met een regenradar, beschikbaar te stellen via internet. Inwoners kunnen zo inschatten welke gevolgen neerslag en droogte hebben voor hun woonomgeving.

Voor onze partners (bijvoorbeeld gemeenten) maken we de impact van de klimaatverandering zichtbaar via simulaties. Vervolgens komen we via gezamenlijke adaptatiestrategieën tot een adaptatie-aanpak.